ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರಾ VISHNU MUDRA

 

ವಿಷ್ಣು ದೇವರು  ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿಡುವುದು ಅವರ ಪಾತ್ರ. ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರೆ ವಿಷ್ಣುವಿನ ದೇವರ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ಇದು ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರಾ (ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸಂಕೇತ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕೈ ಸನ್ನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ನಾಡಿ ಶೋಧನ ಪ್ರಾಣಾಯಂ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೂಗಿನ ಮೂಲಕ ಉಸಿರಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ ತಂತ್ರಗಳು ಒಂದು ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಯನ್ನು ಒಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉಸಿರಾಡಲು ಹೇಳಿದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಯನ್ನು ಲಘುವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರಾ ಬಲಗೈಯಿಂದ ಅಭ್ಯಾಸ. ಈ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ, ತೋರುಬೆರಳು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯದ ಬೆರಳು ಎರಡನ್ನೂ ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನ ಮೂಲದಿಂದ ಸ್ಪರ್ಶಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಉಳಿದ ಬೆರಳುಗಳು ನೇರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಮೊದಲ ಮೂರು ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದು -

1. ಮುಲಾಧಾರ ಚಕ್ರ

2. ಸ್ವಾದಿಸ್ಟನ ಚಕ್ರ ಮತ್ತು

3. ಮಣಿಪುರ ಚಕ್ರ

ಆಳವಾದ ಉಸಿರಾಟ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಆಸನಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಈ ಮುದ್ರಾ ನಾಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಮತ್ತು ಉಂಗುರದ ಬೆರಳಿನಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಯೋಗ ಕೈ ಸೂಚಕವಾಗಿದೆ.

ಉಂಗುರ ಬೆರಳು ಭೂಮಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು, ಮುಲಾಧಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಸಣ್ಣ ಬೆರಳು ನೀರಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಸ್ವದಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮತ್ತು ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಬೆಂಕಿಯ ಅಂಶದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಮಣಿಪುರ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಯಾವಾಗ ಬೇಕಾದರೂ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿ ಬೇಕಾದರೂ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ವಿಷ್ಣು ಹಸ್ತ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಕೆಳಗಡೆ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ:

ಪದ್ಮಾಸನ, ಸಿದ್ಧಾಸನ, ಸ್ವಸ್ತಿಕಾಸನ, ವಜ್ರಾಸನ, ಅಥವಾ ಸುಖಾಸನ ಮುಂತಾದ ಧ್ಯಾನ ಭಂಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುದ್ರಾ ಅಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ನೀವು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಅನಾನುಕೂಲವಾಗಿದ್ದರೆ, ನೀವು ನೆಟ್ಟಗೆ ಬೆನ್ನಿನೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಆರಾಮದಾಯಕ ಆಸನ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ (ಕುರ್ಚಿ) ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಡೆಯಿಂದ ಅಥವಾ ಮೊಣಕಾಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಮೇಲಕ್ಕೆ ತೋರಿಸಿ. ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅರಿವಿನೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಆಳವಾದ ಉಸಿರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಈಗ, (ಯಾವಾಗಲೂ ನಿಮ್ಮ ಬಲಗೈಯಿಂದ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ) ಬಲಗೈಯನ್ನು ಮೊಣಕೈ ಬಾಗಿಸಿ, ತೋರುಬೆರಳು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯದ ಬೆರಳನ್ನು ಕೈಯ ಅಂಗೈ ಕಡೆಗೆ ಅಥವಾ ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳಿ. ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಮತ್ತು ಎರಡು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು (ಸ್ವಲ್ಪ ಮತ್ತು ಉಂಗುರ) ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕು.

ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಾಡಿ ಶೋಧನದಲ್ಲಿ, ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಮತ್ತು ಬೆರಳುಗಳು ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಗಳ ಮೇಲೆ ಲಘುವಾಗಿ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಎಡ ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಯ ಮೂಲಕ ಉಸಿರಾಡುವಾಗ ಬಲ ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಲು ಯೋಗಿ ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ನಂತರ, ಉಂಗುರ ಬೆರಳು ಎಡ ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವಾಗ, ಮನಸ್ಸನ್ನು ಓ೦ ಎಂಬ ಮಂತ್ರ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಬೇಕು ಅವಾಗ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರೆಯ ಅವಧಿ:

ಈ ಭಂಗಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ 30 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಅಥವಾ 10 ರಿಂದ 12 ನಿಮಿಷಗಳವರೆಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ ಮೂರು ಬಾರಿ ಮಾಡಿ.

ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರಾ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದಾಗುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:

• ನಾಡಿ ಶೋಧನ್ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ

• ಇದು ನಿಮಗೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ

• ಆತಂಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ

• ಉಸಿರಾಟದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ

• ತಲೆನೋವು ಅಥವಾ ಮೈಗ್ರೇನ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ

• ಮಲಬದ್ಧತೆ, ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್ ಆಮ್ಲೀಯತೆ, ಅಲರ್ಜಿಯ ತೊಂದರೆಗಳು ಮತ್ತು ಗೊರಕೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

• ಆಸ್ತಮಾ, ತಲೆನೋವು, ಮೈಗ್ರೇನ್, ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ತೊಂದರೆಗಳು, ಹೃದಯ ತಡೆ ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

• ಇಡೀ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ

• ಈ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮದ ನಿಯಮಿತ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಿತ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹವನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ

• ಏಕಾಗ್ರತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ

• ದೇಹ, ಮೆದುಳು ಮತ್ತು ನರಮಂಡಲವನ್ನು ತಣ್ಣಗಾಗಿಸುತ್ತದೆ

 

ಮುನ್ನಚ್ಚರಿಕೆಗಳು :

ವಿಷ್ಣು ಮುದ್ರಾ ಯಾವುದೇ ಅಡ್ಡಪರಿಣಾಮಗಳಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಒತ್ತಡವನ್ನು ಬೆರಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಬಾರದು. ಒತ್ತಡ ಹಾಕಿದರೆ ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಚಂಚಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾಡಿ.

 

ಸಾಯಿರಾಂ

ಮಂಜುನಾಥ ಹಾರೊಗೊಪ್ಪ

 

VISHNU MUDRA

God Vishnu is a Hindu deity whose role is to protect humans and keep the universe in balance. The Vishnu mudra is the symbol of God Vishnu.

It is one of the hand gestures called Vishnu Mudra (symbol of Vishnu), which is used to breathe through the nose during the Nadi Shodhana Pranayam. Because some pranayama techniques say one nostril to breathe at a time, while the other nostril is lightly closed. Vishnu Mudra is practice with the right hand. In this mudra, both the index finger and the middle finger have to be touched with the root of the thumb. Apart from this, the rest of the fingers are upright. This mudra stimulated the first three chakras – The Muladhara (root – for grounding and stability.) Svadisthana (Sacral - for enjoyment and relationships.) and Manipura (Solar Plexus- for personal power and inner fire)

 Vishnu Mudra associated with the nadis that performing together with deep breathing and meditation asanas. It is a yogic hand gesture that performs by the thumb and ring finger. The ring finger is the symbol of the earth, linked to the Muladhara. The little finger is the symbol of water, linked to Svadisthana. and the thumb is the symbol of the fire element and is linked to Manipura Chakra. It can practice anytime and anywhere. There are some simple steps that will explain how to do this Vishnu Hasta Mudra.

 Method of doing Vishnu Mudra:

Sit in meditation postures like Padmasana, Siddhasana, Swastikasana, Vajrasana, or Sukhasana are ideal for the practice of Mudras. If you are uncomfortable siting on the floor, you can sit in any comfortable seating posture (on chair or stool) with the erect back. Place the hands with palm pointing upwards on the thighs or the knees. Close your eyes and take some deep breaths with the awareness of the breathing process. Now, (Always practice with your right hand) raise the right hand with the elbow bent, curl the index finger and middle finger in towards the palm of the hand or in the root of the thumb. Thumb and two fingers (little and ring) should be keep extended as much as possible.

In Nadi Shodhana with Vishnu Mudra, The thumb and fingers rest lightly just above the nostrils. The yogi uses the thumb to close the right nostril while inhaling through the left nostril. After this, the ring finger closes the left nostril and then the thumb is released. So, the yogi exhales through the right nostril.

While practicing this Mudra, remove all thoughts from the mind to focus the mind only on OM.

 Duration for Vishnu Mudra :

Perform this pose for 30 minutes at a stretch every day or for 10 to 12 minutes three times a day.

 Benefits of practicing Vishnu Mudra :

• Used for Nadi Shodhan Pranayama

• It offers you emotional as well as physical energy

• Reduces anxiety, mental & physical stress

• Improves breathing quality

• Beneficial in case of a headache or a migraine

• Treats conditions of constipation, gastric acidity, allergic problems, and snoring.

• Cures asthma, headache, migraine, neurological problems, heart blockage, and depression.

• Increases oxygen supply in the entire body

• Prevents and controls blood pressure and diabetes with the regular and dedicated practice of this pranayama

• Improves concentration and calms the mind

• Cools down the body, brain and nervous system

 Precautions :

Vishnu Mudras is beneficial without any side-effects. Pressure should not be applied on the finger. Pressure means, your mind is restless and not stable. Perform this mudra freely.

 

Sairam

Manjunatha Harogoppa